Framingham: gdzie narodziło się pojęcie „czynnika ryzyka”
Framingham Heart Study wystartowało w 1948 r. z udziałem 5 209 uczestników. To tu po raz pierwszy wykazano, że palenie, wysokie ciśnienie i wysoki cholesterol istotnie zwiększają ryzyko chorób serca, a aktywność fizyczna je zmniejsza. Z Framingham pochodzi też samo pojęcie „risk factor”, które na zawsze zmieniło sposób, w jaki myślimy o profilaktyce. Dziś projekt obejmuje już trzy pokolenia (prawie 15 000 osób) i rozwinął się o badania nad udarem, demencją czy migotaniem przedsionków. Łącznie, na podstawie danych zebranych dzięki Framingham Heart Study, powstało ponad 3 000 artykułów w czołowych czasopismach medycznych. Te opracowania to fundament współczesnej kardiologii i zdrowia publicznego.
UK Biobank: pół miliona wolontariuszy
UK Biobank zgromadził dane 500 000 dorosłych Brytyjczyków a wśród nich ankiety dotyczące stylu życia, wyniki badań, próbki biologiczne oraz całogenomowe sekwencje wszystkich uczestników. Dodatkowo ukończono 100 000 pełnych skanów całego ciała (MRI/USG/RTG) — to największy taki projekt na świecie. Ta skala daje nauce moc widzenia bardzo wczesnych zmian chorobowych i łączenia ich z genami, stylem życia i środowiskiem. Dotąd powstało już kilkanaście tysięcy recenzowanych publikacji opartych bezpośrednio lub pośrednio o te dane.
Z wykorzystaniem danych z UK Biobanku pracuje 22 tysiące naukowców z 60 krajów. To absolutna pierwsza liga światowa w biobankowaniu.
Biobankowanie to „idea, która zmieni świat”
Już ponad 15 lat temu, bo w 2009 r. magazyn TIME wskazał biobankowanie jako jedną z „10 idei zmieniających świat” Bezpieczne przechowywanie próbek i danych zdrowotnych, to klucz do umożliwienia przełomowych badań i lepszego leczenia. Tę wizję dziś widać w praktyce.
Gdzie w tej układance jest Polska?
W Polsce pojęcie „biobankowania” dopiero przebija się do świadomości. Tymczasem to właśnie długofalowe, dobrze zabezpieczone zbiory próbek i danych pozwalają odpowiadać na najtrudniejsze pytania medycyny spersonalizowanej. Dlatego powstał Biobank Uniwersytetu Łódzkiego — by włączać polskich naukowców w światowy obieg odkryć i budować zaufanie społeczne do rzetelnej nauki.
Obejrzyj serię „Biobankowanie: rewolucja zmieniająca świat, o której nie mówi się wystarczająco głośno”
W czterech krótkich odcinkach pokazujemy, czym jest biobank, jak chronimy prywatność i po co nauce Twoja próbka. Zajrzyj za kulisy łódzkiego Biobanku i zobacz, jak wygląda medycyna jutra — tworzona w Polsce już dziś.
- zachęca dr Dominik Strapagiel, prof. UŁ Kierownik Centrum Biologii Cyfrowej i Nauk Biomedycznych – Biobank Łódź na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”
Redakcja: Małgorzata Jasińska i Michał Gruda (Centrum Współpracy z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni)
